یادداشت زیر، از پروش مان، وکیل کانادایی با بیش از ۱۰ سال تجربه حقوقی است. مان بنیانگذار و وکیل اصلی شرکت حقوقی Parush Mann Law Professional Corporation، یک شرکت حقوقی کانادایی است که نگاهی به روند مهاجرت در دولت لیبرال دارد و سپس پیشنهادهایی را برای بهبود این روندها ارائه می‌دهد.
از تاریخ چهارم مارس 2025 راشل بندایان وزیر مهاجرت جدید دولت فدرال شد. او که نماینده پارلمان از منطقه اوترمونت در کبک است، در دولت جدید لیبرال به رهبری مارک کارنی جایگزین مارک میلر شد. از هم‌اکنون، گمان می‌کنند که چون او اهل کبک است، پس باید انتظار سیاست‌های مهاجرتی با اولویت فرانسوی‌زبان‌ها را داشت. اما این نتیجه‌گیری زودهنگام و غیرمنطقی به نظر می‌رسد. گرچه بندایان دارای پیشینه‌ای کبکی است و پیش‌تر وزیر زبان‌های رسمی بوده، باید واقع‌بین باشیم: اداره مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا (IRCC) تحت کنترل مستقیم و شخصی او نیست.
سیاست‌گذاری‌ها عمدتاً توسط تیم عملیاتی این اداره، یعنی کارشناسان و کارمندانی که در پشت صحنه فعالیت می‌کنند، تدوین و اجرا می‌شود. بندایان می‌تواند پیشنهادهایی ارائه دهد یا جهت‌گیری‌هایی را ترغیب کند، اما تصمیم‌های کلان و اساسی توسط گروه عملیاتی و فکری این نهاد اتخاذ می‌شود، نه صرفاً بر اساس دیدگاه‌های شخصی او. بنابراین، انتظار تغییر بنیادین در سیاست‌ها به نفع فرانسوی‌زبان‌ها تنها به دلیل ریشه کبکی او، پیش‌بینی غیرواقع‌بینانه‌ای است.
چالش بزرگ راشل بندایان وزیر مهاجرت
نکته قابل توجه این است که دوره فعالیت او ممکن است کوتاه باشد. مارک کارنی به‌تازگی به‌عنوان نخست‌وزیر کار خود را آغاز کرد. با توجه به انتخابات پیش‌رو ـ که در اکتبر 2025 یا شاید به‌صورت زودهنگام در بهار برگزار شود ـ احتمال دارد بندایان تا تابستان از این سمت کنار برود. در صورت تغییر مجدد در کابینه لیبرال‌ها یا شکست این حزب، وزیر جدیدی جایگزین او خواهد شد. در چنین شرایطی، چرا او باید تلاش گسترده‌ای برای ایجاد تحولات اساسی انجام دهد، در حالی که زمان محدودی در اختیار دارد؟ به احتمال زیاد، او رویکردی محافظه‌کارانه در پیش خواهد گرفت و به سیاست‌های موجود پایبند خواهد ماند. این امر ناامیدکننده است، زیرا سیستم مهاجرت کانادا با چالش‌های جدی مانند تأخیر در رسیدگی به پرونده‌ها، تقلب، و مشکلات مسکن روبه‌رو است و نیاز به اصلاحات اساسی دارد. اما با توجه به محدودیت زمانی، نمی‌توان انتظار تغییرات چشمگیری داشت.
هفت پیشنهاد برای راشل بندایان وزیر مهاجرت
با این حال، امیدهایی برای بهبود وجود دارد. ایده‌آل این است که بندایان—یا وزیر بعدی—این چالش‌ها را با جدیت مورد توجه قرار دهد. در ادامه، هفت پیشنهاد مشخص و اساسی برای اصلاح سیستم مهاجرت ارائه می‌شود:
- ایجاد مسیرهای فدرال برای سرمایه‌گذاران و کارآفرینان: باید برنامه‌ای سراسری و منسجم برای جذب افراد ثروتمند و دارای ایده‌های نوآورانه طراحی شود، نه سیستمی پراکنده و وابسته به استان‌ها. به این ترتیب، استعدادها و سرمایه‌های جهانی به‌سرعت جذب می‌شوند.
- شفاف‌سازی قوانین هوش مصنوعی و تقویت نقش انسانی: استفاده از هوش مصنوعی در IRCC آغاز شده، اما قوانین آن مبهم است. باید ضوابط مشخصی تعیین کرد و به افسران اجازه داد با قضاوت انسانی، عدالت را تضمین کنند تا تصمیم‌گیری‌ها به شانس وابسته نباشد.
- برنامه‌ریزی بلندمدت به جای تغییرات ناگهانی: باید از اعمال محدودیت‌ها و کاهش‌های غیرمنتظره پرهیز شود. به برنامه‌ای چندساله و پایدار نیاز است که مهاجرت را با زیرساخت‌هایی مانند مسکن و ترابری هماهنگ کند.
- تسهیل تبدیل وضعیت دانشجویان به اقامت دائم: دانشجویانی که در کانادا تحصیل کرده، کار کرده و مشارکت داشته‌اند، باید مسیر روشنی برای اقامت دائم داشته باشند و از بلاتکلیفی نجات یابند.
- اصلاح نظام پناهندگی: باید رویکردی انسانی حفظ شود. اما باید با قاطعیت جلوی سوءاستفاده‌ها را گرفت. پناهجویان واقعی نیازمند حمایت‌اند، اما تقلب‌ها روند رسیدگی را مختل می‌کنند.
- مبارزه شدید با تقلب: باید با مشاوران غیرواقعی و مدارک جعلی برخورد قاطع شود تا هم از سیستم محافظت شود و هم حقوق متقاضیان صادق حفظ گردد.
- حمایت از مشاوران و وکلای متعهد: مشاوران و وکلای حرفه‌ای و اخلاق‌مدار باید مورد حمایت قرار گیرند. منابع لازم را باید در اختیارشان گذاشت تا خدمات باکیفیت ارائه دهند.
نتیجه‌گیری
راشل بندایان با پیشینه حقوقی و تجربه در حوزه تجارت، توانمندی‌های لازم را دارد، اما با توجه به فضای سیاسی متغیر و احتمال کوتاه بودن دوره وزارتش، آیا او قادر به ایجاد تحولات بزرگ خواهد بود؟ یا صرفاً منتظر جانشین بعدی خواهیم ماند؟ امید به بهبود وجود دارد، اما تجربه نشان داده که اغلب سیاست‌مداران به تصمیم‌های محتاطانه روی می‌آورند. توصیه این است که او با دقت و بررسی مکرر، وظایف خود را انجام دهد. این پیشنهاد قابل پذیرش یا رد است، اما مسئولیت اوست که با جدیت عمل کند.
