کانادا به دلیل سیاست‌های بشردوستانه و پایبندی به کنوانسیون ژنو (1951) یکی از مقاصد اصلی پناهجویان در جهان است. این کشور هر ساله هزاران نفر را به‌عنوان پناهنده می‌پذیرد و به آن‌ها امکان زندگی در محیطی امن و پایدار را می‌دهد. با این حال، پناهندگی در کانادا فرآیندی پیچیده، زمان‌بر و همراه با محدودیت‌ها و مخاطرات حقوقی است که برای همه‌ی متقاضیان مهاجرت به کانادا مناسب نیست. در این مقاله، شرایط پناهندگی در کانادا، آمار درخواست‌ها و پذیرش‌ها در سال‌های اخیر، محدودیت‌ها و مخاطرات این مسیر و دلایل مناسب نبودن آن برای همه بررسی می‌شود.
شرایط پناهندگی در کانادا
برای درخواست پناهندگی در کانادا، متقاضی باید واجد شرایط تعریف‌شده در کنوانسیون ژنو یا قوانین داخلی کانادا باشد. بر اساس این قوانین، پناهنده فردی است که به دلیل ترس موجه از آزار و اذیت به دلایل نژادی، مذهبی، سیاسی، ملیتی، یا عضویت در گروه‌های اجتماعی خاص (مانند اقلیت‌های جنسیتی) نمی‌تواند به کشور خود بازگردد. شرایط اصلی درخواست پناهندگی عبارت‌اند از:
- ثبت درخواست در مرز یا داخل کانادا: متقاضیان می‌توانند درخواست خود را در مرزهای ورودی کانادا یا از طریق دفاتر داخلی سازمان مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) ثبت کنند. افرادی که خارج از کانادا هستند، معمولاً باید از طریق کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) اقدام کنند.
- ارائه مدارک و شواهد معتبر: متقاضی باید با اسناد و شواهد محکم اثبات کند که در کشور خود با خطر جدی مواجه است. ادعاهای بدون مدرک معتبر معمولاً رد می‌شوند.
- بررسی هویت و انگشت‌نگاری: پس از ثبت درخواست، متقاضی باید مراحل انگشت‌نگاری (اثر انگشت و عکس) را طی کند و هویت او توسط مقامات بررسی می‌شود. همچنین، معاینات پزشکی برای اطمینان از سلامت عمومی الزامی است.
- مصاحبه و تصمیم‌گیری: پرونده‌ی متقاضی به هیئت مهاجرت و پناهندگی کانادا (IRB) ارجاع داده می‌شود. در مصاحبه‌ای با مقامات، متقاضی باید دلایل پناهندگی خود را توضیح دهد. تصمیم نهایی ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.
- واجد شرایط بودن: افرادی که سابقه کیفری سنگین دارند، قبلاً درخواست پناهندگی آن‌ها رد شده، یا از طریق کشور امن سوم (مانند ایالات متحده) وارد کانادا شده‌اند، ممکن است واجد شرایط نباشند.
پس از پذیرش، پناهجویان می‌توانند برای اقامت دائم اقدام کنند که معمولاً 12 تا 18 ماه طول می‌کشد. آن‌ها همچنین از خدماتی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش زبان، و کمک‌هزینه‌ی زندگی (تا یک سال) برخوردار می‌شوند.
آمار پناهندگی در کانادا
آمار پناهندگان کانادا نشان‌دهنده‌ی حجم بالای درخواست‌ها و نرخ پذیرش نسبتاً پایین است. در جدول زیر، تعداد درخواست‌های پناهندگی و موارد پذیرفته‌شده در سال‌های اخیر ارائه شده است:
| سال | تعداد درخواست‌ها | تعداد پذیرفته‌شده |
| 2018 | 26,805 | 14,790 |
| 2019 | 42,491 | 25,034 |
| 2020 | 25,866 | 16,209 |
| 2021 | 48,014 | 30,290 |
| 2022 | 45,444 | 28,272 |
| 2023 | 51,848 | 37,222 |
این آمار نشان می‌دهد که نرخ پذیرش درخواست‌های پناهندگی معمولاً کمتر از 50٪ است، که بیانگر سخت‌گیرانه بودن فرآیند بررسی است. همچنین، کاهش درخواست‌ها در سال 2020 به دلیل محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کرونا و افزایش مجدد آن در سال‌های بعدی قابل‌توجه است.
محدودیت‌ها و مخاطرات حقوقی
پناهندگی در کانادا با محدودیت‌ها و مخاطرات حقوقی متعددی همراه است که متقاضیان باید از آن‌ها آگاه باشند:
- زمان‌بر بودن فرآیند: بررسی درخواست‌ها ممکن است بین 6 ماه تا 2 سال طول بکشد، که متقاضیان را در وضعیت بلاتکلیفی قرار می‌دهد. این انتظار طولانی می‌تواند بر سلامت روان تأثیر منفی بگذارد.
- محدودیت‌های شغلی و اجتماعی: پناهجویان تا زمان دریافت مجوز کار (معمولاً پس از 180 روز در صورت عدم تصمیم‌گیری) اجازه‌ی کار ندارند. حتی پس از دریافت مجوز، کاریابی به دلیل موانع زبانی و فرهنگی دشوار است.
- ممنوعیت بازگشت به کشور مبدأ: بازگشت به کشور مبدأ می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از عدم نیاز به پناهندگی تلقی شود و منجر به لغو وضعیت پناهندگی گردد. این محدودیت برای افرادی که روابط خانوادگی در کشور خود دارند، چالش‌برانگیز است.
- خطر رد درخواست و دیپورت: اگر درخواست پناهندگی رد شود، متقاضی ممکن است اخراج شود یا با محدودیت ورود مجدد به کانادا مواجه گردد. ارائه‌ی مدارک جعلی یا ادعاهای غیرواقعی می‌تواند منجر به جریمه، زندان، و اخراج شود.
- محدودیت‌های سفر: پناهجویان تا دریافت اقامت دائم نمی‌توانند آزادانه به خارج از کانادا سفر کنند، و حتی پس از آن، سفر به کشور مبدأ ممکن است وضعیت آن‌ها را به خطر بیندازد.
- چالش‌های ادغام در جامعه: یادگیری زبان‌های رسمی (انگلیسی یا فرانسوی)، تفاوت‌های فرهنگی، و احساس انزوا می‌توانند فرآیند ادغام را دشوار کنند.
چرا پناهندگی برای همه مناسب نیست؟
افزایش درخواست‌های پناهندگی توسط دانشجویان بین‌المللی در کانادا در پاییز و زمستان 2024، به تغییرات و تحقیقات برای اصلاح روند و اطمینان از اعتبار فرآیند مهاجرت کانادا انجامید. پناهندگی در کانادا برای افرادی است که در کشور خود با خطر جدی جانی یا آزار و اذیت مواجه هستند. این مسیر برای کسانی که صرفاً به دنبال بهبود شرایط اقتصادی یا زندگی بهتر هستند، نه‌تنها مناسب نیست، بلکه می‌تواند مخاطرات جدی به همراه داشته باشد. دلایلی که نشان می‌دهد پناهندگی برای همه مناسب نیست، عبارت‌اند از:
- ریسک بالای رد درخواست: با نرخ پذیرش کمتر از 50٪، بسیاری از متقاضیان با خطر اخراج مواجه می‌شوند.
- مخاطرات حقوقی و مالی: هزینه‌های وکیل، ترجمه مدارک، و زندگی در کانادا (تا زمان دریافت کمک‌های دولتی) می‌تواند بار مالی سنگینی ایجاد کند. همچنین، ادعاهای غیرواقعی می‌تواند عواقب قانونی شدیدی داشته باشد.
- وجود مسیرهای قانونی جایگزین: کانادا مسیرهای مهاجرتی قانونی مانند ویزای تحصیلی، کاری، یا برنامه‌های اکسپرس اینتری را ارائه می‌دهد که ایمن‌تر و قابل‌اعتمادتر هستند.
- تأثیرات روانی و اجتماعی: بلاتکلیفی طولانی، جدایی از خانواده، و چالش‌های ادغام می‌تواند سلامت روان و کیفیت زندگی متقاضیان را تحت تأثیر قرار دهد.
نتیجه‌گیری
پناهندگی در کانادا گزینه‌ای حیاتی برای افرادی است که در کشور خود با خطر جانی یا آزار و اذیت مواجه هستند، اما این مسیر با محدودیت‌ها و مخاطرات حقوقی قابل‌توجهی همراه است. شرایط سخت‌گیرانه، زمان‌بر بودن فرآیند، و نرخ پایین پذیرش نشان می‌دهد که پناهندگی برای همه مناسب نیست. آمار سال‌های اخیر تأیید می‌کند که تنها بخش کوچکی از درخواست‌ها قابل پذیرش هستند، و متقاضیان باید با دقت شرایط خود را ارزیابی کنند. برای کسانی که شرایط پناهندگی ندارند، مسیرهای قانونی مانند تحصیل، کار، یا سرمایه‌گذاری گزینه‌های ایمن‌تر و پایدارتری هستند. اگر در کانادا هستید، مشاوره با کارشناسان دفاتر کنپارس در کانادا می‌تواند به تصمیم‌گیری آگاهانه کمک کند.
ارتباط با ما
برای دریافت مشاوره و انواع خدمات مهاجرتی از طریق شرکت کنپارس می‌توانید با شماره‌های 02191008339، 02191008338 یا 02159174000 تماس بگیرید. یا اطلاعات خود را از طریق چت آنلاین سایت یا دایرکت اینستاگرام ارسال کنید. یا فرم ارزیابی رایگان ما را پر فرمایید تا در اولین فرصت با شما تماس بگیریم.
همچنین می‌توانید پرسش‌های خود را از طریق شماره‌های واتس‌اپ (+1)5799579293 و 9034941456(+98) (کافی است همین حالا شماره تماس‌ها را لمس کنید) از ما بپرسید و پاسخ آن‌ها را از طریق همین شماره‌ها دریافت کنید.
