جلد نخست کتاب چشم‌انداز مهاجرت در اردیبهشت 1403 از سوی مؤسسه‌ی کنپارس سرزمین نیکان و انتشارات گنج معرفت منتشر شد. علی مختاری، دانش‌آموخته‌ی حقوق در دانشگاه‌های ایران و کانادا، در این کتاب به ارزیابی قوانین مهاجرتی کانادا در تابستان 1402 می‌پردازد. نقد و بررسی این قوانین، بخش مهمی از چشم‌انداز مهاجرت است. با توجه به این که دیدگاه‌های متفاوتی در باره‌ی مهاجرت در برابر هم قرار گرفته‌اند، کتاب چشم‌انداز مهاجرت می‌تواند مرجعی برای مستندتر نگریستن مباحث مهاجرتی باشد.
ادبیات مهاجرت در ایران
ادبیات مهاجرت در ایران، ادبیاتی بسیار جدید است که اگر چه در گذشته، در قالب «سفرنامه‌نویسی» مصادیقی در ادبیات داشت، باری این مصادیق محتوایی حقوقی نداشتند و بیشتر به شگفت‌زدگی افراد از تفاوت‌های فرهنگی و اقتصادی کشورهای مبدأ و مقصد محدود می‌شدند. در نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم، کم کم توجه به پدیده‌ی مهاجرت همچون امری حقوقی آغاز شد و در سده‌ی بیست و یکم، شتاب فزاینده‌ای یافت. بیش از 500 کتاب در این باره در سال 2012 نوشته شده و در سال 2018، بیش از دو هزار مقاله‌ی علمی در این حوزه منتشر شده است. در گزارش «بنیاد بین‌المللی مهاجرت» سازمان ملل از فرآیند مهاجرت در سال 2020، بخشی به حجم بزرگ ادبیات پژوهشی در حوزه‌ی مهاجرت پرداخت. با این حال، ادبیات پژوهش در این حوزه در زبان فارسی، ادبیات پژوهشی تنگدستی است.
برنامه‌ی چشم‌انداز مهاجرت
برنامه‌ی «چشم‌انداز مهاجرت» در سال 2016 میلادی آغاز شد. دکتر علی مختاری، حقوق‌دان و بنیادگذار دو برند «پارس کانادا» و «کنپارس»، در این برنامه‌ی زنده‌ی یک‌ساعته، به پرسش‌های بینندگان در باره‌ی قوانین مهاجرتی پاسخ می‌گوید. تاکنون صدها قسمت از این برنامه‌ی زنده پخش شده و پخش آنها هنوز ادامه دارد. در این برنامه امکان اطلاع پیدا کردن از جزئیات قابل توجهی در سیستم حقوقی کانادا وجود دارد. جلد نخست «چشم‌انداز مهاجرت»، گزیده‌ای از پرسش و پاسخ‌ها را که موضوع کمابیش نزدیکی داشتند، گردآوری کرده و به چاپ رسانده‌ایم. متن پرسش‌ها و پاسخ‌ها ویراسته شده و زبان نوشتاری در آنها جایگزین زبان گفتاری شده است. پاره‌ای یادداشت‌ها و لینک‌های ضروری نیز به برخی پرسش‌ها افزوده شده که در زمان اجراء برنامه، دسترسی به آنها امکان‌پذیر نبوده است.
قوانین مهاجرتی، قوانینی متغیر هستند. ممکن است طی زمانی که هر یک از جلدها مراحل فنی چاپ را طی می‌کند، تغییری در قوانین حاصل شود. تاریخ طرح پرسش و پاسخ، به همراه شماره‌ی برنامه‌ای که این پرسش و پاسخ در آن بود، در پانوشتها در اختیار مخاطب قرار دارد. مخاطب می‌تواند زمان تقریبی اعتبار این پاسخ را برآورد کند. نیز، تا حدود امکان، پرسش‌ها و پاسخ‌هایی حذف شده‌اند که امکان داشت در کوتاه‌مدت گرفتار تغییر قانون شوند. ولی ممکن است باز هم داده‌هایی در کتاب وجود داشته باشد که با گذر زمان، بیم کهنگی یا تغییر آنها برود. از این رو، پیشنهاد می‌شود خواننده‌ی کتاب چشم‌انداز مهاجرت، برنامه را نیز دنبال کند تا بتواند در جریان اطلاعات به روز در این حوزه قرار گیرد.
واژه‌نامه‌ی مهاجرتی
در پایان کتاب، واژه‌نامه‌ای با موضوع خاص مهاجرت به کانادا فراهم کرده‌ایم. این واژه‌نامه در بر دارنده‌ی اصطلاحات خاص به زبان‌های انگلیسی و فرانسه است. اصطلاحات مورد نظر، در متن کتاب نیز به کار رفته‌اند. از همین جهت، خواننده می‌تواند در صورت ناآشنایی با یک یا چند واژه در متن، آنها را با واژه‌نامه‌ی پایان کتاب بسنجد. امید می‌رود این واژه‌نامه و کتاب حاضر، به تغییر ادبیات مهاجرتی از زبانی نیمه‌فارسی – نیمه انگلیسی به زبانی یکدست و یکپارچه‌تر یاری رساند. البته به جز کمکی که در جهت مواجهه با مشکلات حقوقی احتمالی در آینده، به خواننده می‌کند.
نیز، از آنجا که با ادامه‌ی پخش برنامه، انتشار سری کتاب‌های حاضر با عنوان «چشم‌انداز مهاجرت» ادامه خواهد یافت، امید می‌رود این مجموعه از کتاب‌ها بتوانند داده‌های پژوهشی دست اولی را در باره‌ی موضوع مهاجرت در اختیار پژوهشگران قرار دهند. پژوهشگران حوزه‌ی مهاجرت، با مواجهه با این سلسله کتاب‌ها، می‌توانند تغییرات سیاست‌گذاری‌های مهاجرتی کانادا را ارزیابی کنند، تفاوت‌های برنامه‌ی اقامتی را در گذر زمان بسنجند و حتی تأثیر رخدادهای سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی خاص را بر پدیده‌ی مهاجرت، در بازه‌های زمانی مورد نظرشان پژوهش کنند. مطالب حاضر، از سوی فردی متخصص در حوزه‌ی مهاجرت فراهم آمده‌اند که با رخدادهای روز در این باره آشنا است و تجربه‌ی قابل‌توجهی در باره‌ی این پدیده‌ی حقوقی – اجتماعی در اختیار دارد. امید می‌رود این تجربه و داده‌های مطرح‌شده در کتاب چشم‌انداز مهاجرت، بتوانند به گسترش ادبیات پژوهشی در این حوزه یاری رسانند.
بیشتر بخوانید
- بیوگرافی علی مختاری
- علی مختاری و مبارزه برای حقوق مهاجران: داستان موفقیت کنپارس
- گفت‌وگوی آنلاین علی مختاری وکیل مهاجرت در کلاب‌هاوس
ارتباط با ما
برای دریافت مشاوره و انواع خدمات مهاجرتی از طریق شرکت کنپارس می‌توانید با شماره‌های 02191008339، 02191008338 یا 02159174000 تماس بگیرید. یا اطلاعات خود را از طریق چت آنلاین سایت یا دایرکت اینستاگرام ارسال کنید. یا فرم ارزیابی رایگان ما را پر فرمایید تا در اولین فرصت با شما تماس بگیریم.
همچنین می‌توانید پرسش‌های خود را از طریق شماره‌های واتس‌اپ (+1)5799579293 و 9034941456(+98) (کافی است همین حالا شماره تماس‌ها را لمس کنید) از ما بپرسید و پاسخ آنها را از طریق همین شماره‌ها دریافت کنید.
